Gold prices rupees आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत सोन्याच्या किमतींमध्ये मोठी घसरण होत असून, भारतीय बाजारपेठेतही याचे पडसाद उमटत आहेत. विशेषतः अमेरिकी डॉलरच्या मजबुतीमुळे सोन्याच्या किमतींवर दबाव वाढला आहे. या परिस्थितीचा सखोल आढावा घेऊया.
सोन्याच्या किमतींमधील घसरणीचे चित्र गेल्या आठवड्यात सोन्यासाठी मागील तीन वर्षांतील सर्वांत कठीण काळ होता. मल्टी कमोडिटी एक्सचेंज (MCX) वर ८ नोव्हेंबर रोजी २४ कॅरेट सोन्याची फ्युचर्स किंमत प्रति १० ग्रॅम ७७,२७२ रुपये होती. मात्र, १५ नोव्हेंबरपर्यंत ही किंमत ७३,९४६ रुपयांपर्यंत खाली आली. एका आठवड्याच्या कालावधीत सोन्याच्या किमतीत तब्बल ३,३२६ रुपयांची घसरण झाली आहे.
देशांतर्गत बाजारपेठेतील स्थिती इंडियन बुलियन ज्वेलर्स असोसिएशनच्या (IBJA) आकडेवारीनुसार, देशांतर्गत बाजारपेठेतही सोन्याच्या किमतीत लक्षणीय घट झाली आहे. ८ नोव्हेंबर रोजी २४ कॅरेट सोन्याची किंमत प्रति १० ग्रॅम ७७,३८२ रुपये होती.
१४ नोव्हेंबरपर्यंत ७३,७४० रुपयांपर्यंत खाली आली. इतर प्रकारच्या सोन्याच्या किमतींमध्येही घसरण दिसून आली असून, २२ कॅरेट सोन्याची किंमत ७१,९७० रुपये, २० कॅरेट सोन्याची किंमत ६५,६३० रुपये, आणि १८ कॅरेट सोन्याची किंमत ५९,७३० रुपये प्रति १० ग्रॅम इतकी झाली आहे.
किंमत घसरणीची कारणे या घसरणीमागे अनेक कारणे आहेत: १. अमेरिकी डॉलरची वाढती ताकद: डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या निवडणुकीतील यशामुळे अमेरिकी डॉलर मजबूत झाला आहे. २. क्रिप्टोकरन्सीमधील वाढती गुंतवणूक: डिजिटल चलनांमध्ये वाढत्या गुंतवणुकीमुळे सोन्यावरील गुंतवणूक कमी होत आहे. ३. अमेरिकेच्या फेडरल रिझर्व्हची भूमिका: महागाई नियंत्रणासाठी व्याजदरात संभाव्य बदलांची शक्यता
आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील स्थिती आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत स्पॉट गोल्डच्या किमतीत ०.१% घसरण होऊन ती २,५६२.६१ डॉलर प्रति औंस इतकी झाली आहे. एका आठवड्यात सोन्याच्या किमतीत ४% पेक्षा जास्त घसरण झाली आहे.
२०२४: सोन्यासाठी विशेष वर्ष या वर्षाचे वैशिष्ट्य म्हणजे १९७९ नंतर पहिल्यांदाच सोन्याच्या किमतींनी सर्वोच्च पातळी गाठली आहे. जागतिक सोन्याच्या परिषदेच्या आकडेवारीनुसार, २०२४ मध्ये सोन्याच्या किमतींमध्ये तब्बल ३९ वेळा वाढ नोंदवली गेली आहे.
लग्नसराईचा प्रभाव आणि व्यावसायिक संधी सध्याच्या घसरलेल्या किमतींमुळे आगामी लग्नसराईत सोन्याची खरेदी वाढण्याची शक्यता आहे. या वर्षी देशभरात ४८ लाखांहून अधिक विवाह होणार असून, यातून ५.९ लाख कोटी रुपयांचे उत्पन्न अपेक्षित आहे. केवळ दिल्लीत ४.५ लाख विवाह होणार असून, त्यातून १.५ लाख कोटी रुपयांचे आर्थिक योगदान अपेक्षित आहे.
ट्रम्प यांच्या धोरणांचा प्रभाव डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या धोरणांमुळे अमेरिकी डॉलर अधिक बळकट होत आहे. त्यांची देशांतर्गत धोरणे, जसे की तेल उत्खननाला पाठिंबा, चीनी आयातीवरील शुल्कवाढ, आणि कडक इमिग्रेशन कायदे, यामुळे अमेरिकन अर्थव्यवस्था आणखी मजबूत होण्याची शक्यता आहे.
गुंतवणूकदारांसाठी संधी सध्याच्या घसरलेल्या किमती गुंतवणूकदारांसाठी एक सुवर्णसंधी ठरू शकतात. विशेषतः भारतीय संस्कृतीत सोन्याला असलेले सांस्कृतिक आणि भावनिक महत्त्व लक्षात घेता, सध्याची परिस्थिती खरेदीसाठी अनुकूल आहे.
व्यापार क्षेत्रातील प्रतिसाद सेनको गोल्ड अँड डायमंड्सचे व्यवस्थापकीय संचालक सुवंकर सेन यांच्या मते, सोन्याच्या घसरलेल्या किमतींमुळे ग्राहकांची चौकशी वाढली आहे. लग्नसराईच्या काळात दुकानांमध्ये ग्राहकांची गर्दी वाढण्याची अपेक्षा आहे.
सोन्याच्या किमतींवर अनेक घटकांचा प्रभाव पडत असला तरी, भारतीय बाजारपेठेत सोन्याची मागणी कायम राहण्याची शक्यता आहे. विशेषतः लग्नसराई आणि सण-उत्सवांच्या काळात सोन्याच्या खरेदीत वाढ होण्याची अपेक्षा आहे.
सोन्याच्या किमतींमधील सध्याची घसरण ही तात्पुरती असू शकते. मात्र, गुंतवणूकदारांनी दीर्घकालीन दृष्टिकोनातून निर्णय घेणे महत्त्वाचे आहे. सोने हे केवळ गुंतवणुकीचे साधन नसून भारतीय संस्कृतीचा एक अविभाज्य भाग आहे. त्यामुळे किमतींमधील चढउतार असले तरी भारतीय बाजारपेठेत सोन्याचे महत्त्व कायम राहील.