Farmers subsidy आधुनिक काळात शेती क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात क्रांतिकारक बदल होत आहेत. पारंपरिक शेती पद्धतीपासून ते अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाच्या वापरापर्यंत, शेतकरी बांधवांनी मोठी प्रगती केली आहे. या प्रगतीमध्ये सर्वात महत्त्वाचा टप्पा म्हणजे ड्रोन तंत्रज्ञानाचा शेतीमध्ये वाढता वापर. विशेषतः कीटकनाशकांची फवारणी करण्यासाठी ड्रोनचा वापर हा एक महत्त्वपूर्ण टप्पा ठरत आहे.
पारंपरिक फवारणी पद्धतींमध्ये अनेक आव्हाने होती. शेतकरी बांधव पाठीवरचे पंप, एचटीपी पंप किंवा छोटे ट्रॅक्टर वापरून फवारणी करत असत. या जुन्या पद्धतींमध्ये अनेक मर्यादा होत्या. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे फवारणी करताना वापरण्यात येणारी कीटकनाशके शेतकऱ्यांच्या शरीरासाठी अत्यंत घातक ठरत होती. अनेक शेतकऱ्यांना या रसायनांच्या संपर्कामुळे आरोग्याच्या समस्यांना सामोरे जावे लागत असे.
या समस्येवर एक प्रभावी उपाय म्हणून ड्रोन तंत्रज्ञान पुढे आले आहे. ड्रोनच्या माध्यमातून केली जाणारी फवारणी अनेक दृष्टीने फायदेशीर ठरत आहे. सर्वात महत्त्वाचा फायदा म्हणजे शेतकऱ्यांचा कीटकनाशकांशी थेट संपर्क टाळला जातो. याशिवाय ड्रोनद्वारे केली जाणारी फवारणी अधिक परिणामकारक आणि एकसमान होते. विशेषतः काही विशिष्ट पिकांसाठी ही पद्धत अत्यंत उपयुक्त ठरते.
आधुनिक शेती उपकरणांचा वापर करण्याचे अनेक फायदे आहेत. शेतकरी आता कमी वेळेत जास्त काम करू शकतात. ड्रोनद्वारे फवारणी करताना वेळ आणि श्रमाची बचत होते. यामुळे शेतकऱ्यांना इतर महत्त्वाच्या कामांकडे लक्ष देण्यासाठी अधिक वेळ मिळतो. शिवाय, ड्रोनद्वारे फवारणी केल्यामुळे कीटकनाशकांचा वापर योग्य प्रमाणात होतो, ज्यामुळे खर्चात देखील बचत होते.
सरकारने शेतकऱ्यांना ड्रोन खरेदीसाठी प्रोत्साहन देण्यासाठी विशेष अनुदान योजना सुरू केली आहे. केंद्र आणि राज्य सरकारच्या माध्यमातून ४०% ते ८०% पर्यंत अनुदान दिले जात आहे. या योजनेमध्ये विविध श्रेणींसाठी वेगवेगळे अनुदान निश्चित करण्यात आले आहे. महिला बचत गटांना सर्वाधिक म्हणजे ८०% अनुदान दिले जाते. फार्मर प्रोड्यूसर कंपन्यांना ७५% अनुदान मिळते. कृषी पदवीधारक विद्यार्थ्यांसाठी ५०% अनुदानाची तरतूद आहे, तर सामान्य शेतकऱ्यांना ४०% अनुदान मिळू शकते.
ड्रोन खरेदीसाठी आर्थिक मदत म्हणून ९०% पर्यंत कर्जाची सुविधा देखील उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना काही आवश्यक कागदपत्रे सादर करावी लागतात. योग्य कागदपत्रांची पूर्तता केल्यानंतर शेतकरी या योजनेचा लाभ सहज घेऊ शकतात.
आजच्या स्पर्धात्मक युगात शेतकऱ्यांनी आपली शेती पद्धती आधुनिक करणे अत्यंत आवश्यक आहे. नवनवीन तंत्रज्ञानाचा स्वीकार करून त्याचा योग्य वापर केल्यास शेतीमध्ये उत्पादन वाढवता येते आणि खर्चात बचत करता येते. ड्रोन तंत्रज्ञान हे केवळ फवारणीपुरते मर्यादित न राहता, भविष्यात शेतीच्या इतर कामांसाठी देखील उपयोगी ठरू शकते.
सरकारच्या ड्रोन अनुदान योजनेकडे एक व्यावसायिक संधी म्हणून पाहिले पाहिजे. एका बाजूला स्वतःची शेती आधुनिक होईल, तर दुसऱ्या बाजूला इतर शेतकऱ्यांना ड्रोनच्या माध्यमातून सेवा देऊन अतिरिक्त उत्पन्न मिळवता येईल. यामुळे ग्रामीण भागात रोजगाराच्या नवीन संधी निर्माण होतील.
शेतकऱ्यांनी या नवीन तंत्रज्ञानाचा स्वीकार करताना त्याचे फायदे आणि मर्यादा यांचा विचार करणे महत्त्वाचे आहे. योग्य प्रशिक्षण घेऊन ड्रोनचा वापर केल्यास त्याचे अधिकाधिक फायदे मिळू शकतात. शेतकरी संघटना आणि कृषी विभागाच्या माध्यमातून ड्रोन वापराचे प्रशिक्षण दिले जात आहे.
असे म्हणता येईल की, आधुनिक शेतीमध्ये ड्रोन तंत्रज्ञानाचा वापर हा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. सरकारच्या अनुदान योजनेचा लाभ घेऊन शेतकऱ्यांनी या तंत्रज्ञानाचा स्वीकार करावा आणि आपली शेती अधिक फायदेशीर करावी. यामुळे भारतीय शेती अधिक आधुनिक आणि स्पर्धात्मक होण्यास मदत होईल.