get free ration भारत सरकारने गरीब आणि गरजू कुटुंबांसाठी सुरू केलेली निःशुल्क राशन उपहार योजना ही एक महत्वपूर्ण सामाजिक कल्याणकारी योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश देशातील गरीब आणि वंचित घटकांना अन्नसुरक्षा प्रदान करणे हा आहे. सार्वजनिक वितरण प्रणाली (पीडीएस) आणि राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा कायदा (एनएफएसए) यांच्या माध्यमातून ही योजना राबवली जात आहे.
योजनेची वैशिष्ट्ये आणि लाभ
या योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना तांदूळ, गहू, डाळी, साखर आणि खाद्यतेल यासारख्या मूलभूत जीवनावश्यक वस्तू मोफत पुरवल्या जातात. विशेषतः सण-उत्सवांच्या काळात आणि नैसर्गिक आपत्ती किंवा आर्थिक संकटकाळात या योजनेचे महत्व अधिक वाढते. गरीब कुटुंबांना आर्थिक दृष्ट्या दिलासा देण्यासाठी ही योजना अत्यंत उपयुक्त ठरत आहे.
योजनेचा सर्वात महत्वाचा फायदा म्हणजे कुटुंबांची अन्नसुरक्षा. मूलभूत अन्नधान्य मोफत मिळाल्यामुळे कुटुंबांचा मासिक खर्च कमी होतो आणि त्यांना इतर गरजांसाठी पैसे वापरता येतात. विशेषतः महिला, मुले, वृद्ध आणि गर्भवती महिलांच्या पोषण आहाराची गरज भागवण्यात या योजनेचे योगदान महत्वपूर्ण आहे.
पात्रता
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- दारिद्र्य रेषेखालील (बीपीएल) कुटुंबे
- वृद्ध नागरिक, विधवा आणि दिव्यांग व्यक्ती
- अनुसूचित जाती आणि जमाती
- स्थलांतरित कामगार आणि रोजंदारी कामगार
- संबंधित राज्य किंवा जिल्ह्याचे रहिवासी
लाभार्थी असण्यासाठी वैध राशन कार्ड (बीपीएल, एपीएल किंवा अंत्योदय) असणे आवश्यक आहे. तसेच ठराविक उत्पन्न मर्यादेच्या आत असणाऱ्या कुटुंबांनाच या योजनेचा लाभ मिळू शकतो.
आवश्यक कागदपत्रे
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- आधार कार्ड
- राशन कार्ड
- उत्पन्नाचा दाखला
- मतदार ओळखपत्र
- पासपोर्ट (असल्यास)
- बँक खात्याचे तपशील
- रहिवासी दाखला
- कुटुंबाची माहिती
ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया
योजनेसाठी ऑनलाइन अर्ज करण्याची प्रक्रिया सोपी आहे:
- अधिकृत वेबसाइटवर जा
- नवीन खाते तयार करा किंवा असलेल्या खात्यात लॉग इन करा
- आवश्यक माहिती भरा (वैयक्तिक माहिती, राशन कार्ड क्रमांक, कुटुंबाची माहिती)
- आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा
- अर्ज सबमिट करा
- मिळालेला अर्ज क्रमांक जतन करून ठेवा
अर्ज सादर केल्यानंतर त्याची स्थिती ऑनलाइन तपासता येते. काही राज्यांमध्ये एसएमएसद्वारे देखील अर्जाची स्थिती कळवली जाते.
निःशुल्क राशन उपहार योजना ही केवळ अन्नधान्य वितरणाची योजना नाही तर ती सामाजिक सुरक्षा कवचाचे काम करते. कोविड-19 सारख्या महामारीच्या काळात या योजनेचे महत्व अधिकच स्पष्ट झाले. अनेक कुटुंबांना या योजनेमुळे उपासमार टाळता आली आणि आर्थिक संकटाला तोंड देता आले.
विशेषतः ग्रामीण भागातील आणि शहरी झोपडपट्टीतील कुटुंबांसाठी ही योजना वरदान ठरली आहे. महिला सक्षमीकरणाच्या दृष्टीनेही या योजनेचे योगदान महत्वपूर्ण आहे कारण बहुतेक कुटुंबांमध्ये राशन कार्ड महिलांच्या नावावर असते.
अशा प्रकारे, निःशुल्क राशन उपहार योजना ही भारत सरकारची एक महत्वाकांक्षी आणि प्रभावी कल्याणकारी योजना आहे. या योजनेमुळे देशातील लाखो गरीब कुटुंबांना अन्नसुरक्षा मिळाली आहे आणि त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा झाली आहे.
यह भी पढ़े:
सोन्याच्या दरात मोठी घसरण पहा आजचे 22 आणि 24 कॅरेट सोन्याचे नवीन दर जाहीर drop in gold prices