hailstorm Cyclone Dana महाराष्ट्रासह संपूर्ण भारतात पावसाळी वातावरणाने पुन्हा एकदा हजेरी लावली आहे. बंगालच्या उपसागरात चक्रीवादळाच्या हालचाली सुरू झाल्या असून, यामुळे देशभरात पावसाचे प्रमाण वाढण्याची शक्यता हवामान विभागाने वर्तवली आहे. विशेषतः महाराष्ट्रातील अनेक भागांमध्ये गारपिटीसह मध्यम स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
चक्रीवादळाची निर्मिती आणि त्याचे परिणाम
बंगालच्या उपसागरात गेल्या तीन दिवसांपासून कमी दाबाचा पट्टा निर्माण झाला होता. रविवारी या कमी दाबाच्या पट्ट्याचे रूपांतर तीव्र कमी दाबाच्या पट्ट्यात झाले आहे. हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, २३ ऑक्टोबर रोजी हे कमी दाबाचे क्षेत्र चक्रीवादळात रूपांतरित होण्याची शक्यता आहे. या चक्रीवादळामुळे देशाच्या विविध भागांत पावसाचे प्रमाण वाढण्याची शक्यता आहे.
महाराष्ट्रातील परिस्थिती
ज्येष्ठ हवामान तज्ज्ञ माणिकराव खुळे यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, महाराष्ट्रातील विविध भागांत २१ ते २३ ऑक्टोबर या कालावधीत गारपिटीची शक्यता आहे. विशेषतः:
- जळगाव
- धुळे
- नंदुरबार
- नाशिक
- पुणे
- कोल्हापूर
- सातारा
- सांगली
- सोलापूर
- अहिल्यानगर
या भागांमध्ये गारपिटीसह पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. मात्र, या पावसाचे स्वरूप मध्यम असणार असून, अतिवृष्टीची शक्यता नाकारण्यात आली आहे.
पूर्वोत्तर आणि दक्षिण भारतावरील परिणाम
चक्रीवादळाचा सर्वाधिक परिणाम पूर्वोत्तर आणि दक्षिण भारतावर होण्याची शक्यता आहे. विशेषतः:
- सागरी किनारपट्टी भागांना अतिसावधानतेचा इशारा
- २४ आणि २५ ऑक्टोबर रोजी अतिवृष्टीची शक्यता
- मच्छीमारांना सागरात न जाण्याचा सल्ला
- किनारपट्टीवरील रहिवाशांना सतर्क राहण्याचे आवाहन
सावधानतेचे उपाय
हवामान विभागाने नागरिकांसाठी काही महत्त्वपूर्ण सूचना जारी केल्या आहेत:
१. अत्यावश्यक कामाशिवाय घराबाहेर न पडण्याचा सल्ला २. विजेच्या उपकरणांपासून सुरक्षित अंतर राखणे ३. गारपीट होणाऱ्या भागातील नागरिकांनी छत्री किंवा हेल्मेट वापरणे ४. शेतकऱ्यांनी पिकांचे योग्य ते संरक्षण करणे ५. वाहन चालकांनी अतिशय सावधगिरीने वाहन चालवणे
शेतीवरील परिणाम
या हवामानामुळे शेती क्षेत्रावर विविध परिणाम होण्याची शक्यता आहे:
- खरीप पिकांवर परिणाम
- फळबागांना नुकसान होण्याची शक्यता
- भाजीपाला पिकांचे नुकसान
- जमिनीची धूप होण्याची शक्यता
आपत्कालीन व्यवस्थापन
राज्य सरकार आणि स्थानिक प्रशासनाने आपत्कालीन व्यवस्थापनासाठी विविध उपाययोजना केल्या आहेत:
- आपत्कालीन पथके सज्ज
- रुग्णवाहिका सेवा २४ तास उपलब्ध
- बचाव पथकांची तयारी
- महत्त्वाच्या ठिकाणी अतिरिक्त कर्मचाऱ्यांची नियुक्ती
हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार:
- २३ ऑक्टोबरनंतर परिस्थिती हळूहळू सुधारण्याची शक्यता
- पावसाचे प्रमाण कमी होण्याची शक्यता
- तापमानात किंचित वाढ होण्याची शक्यता
- वातावरण स्थिर होण्यास काही दिवसांचा कालावधी लागणार
नागरिकांसाठी महत्त्वाचे
- अफवांवर विश्वास न ठेवता केवळ अधिकृत माहितीवर विश्वास ठेवावा
- स्थानिक प्रशासनाच्या सूचनांचे काटेकोर पालन करावे
- आपत्कालीन परिस्थितीत मदतीसाठी हेल्पलाइन क्रमांक हाताशी ठेवावे
- शेजाऱ्यांना आणि गरजू व्यक्तींना मदत करावी
बंगालच्या उपसागरात निर्माण होणाऱ्या चक्रीवादळामुळे देशभरात पावसाचे प्रमाण वाढण्याची शक्यता असली तरी महाराष्ट्रावर त्याचा मोठा परिणाम होण्याची शक्यता नाकारण्यात आली आहे. मात्र, काही भागांत गारपीट आणि मध्यम स्वरूपाचा पाऊस अपेक्षित आहे. नागरिकांनी घाबरून न जाता सावधगिरी बाळगणे आणि प्रशासनाच्या सूचनांचे पालन करणे महत्त्वाचे आहे.
