Heavy rains area हवामान तज्ज्ञ पंजाबराव डख यांनी येत्या आठवड्यात राज्यात अवकाळी पावसाची शक्यता वर्तवली आहे. विशेषतः 2 ते 7 डिसेंबर या कालावधीत राज्याच्या विविध भागांत पावसाची शक्यता असून, यामुळे शेतकऱ्यांच्या पिकांवर विपरीत परिणाम होण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.
वातावरणातील बदल आणि त्याचे परिणाम
1 डिसेंबरपासूनच राज्यात ढगाळ वातावरणाची सुरुवात झाली आहे. हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, 2 डिसेंबरपासून पावसाला सुरुवात होण्याची शक्यता आहे. विशेष म्हणजे हा पाऊस दुपारच्या वेळी अधिक प्रमाणात पडण्याची शक्यता आहे. मात्र हा पाऊस एकाच ठिकाणी स्थिर न राहता भागोभागी स्थलांतरित होत राहील. काही भागांमध्ये वाऱ्याचा जोर अधिक असेल, तर काही ठिकाणी रिमझिम स्वरूपाचा पाऊस अनुभवास येईल.
प्रभावित होणारे भौगोलिक क्षेत्र
राज्यातील विविध भागांमध्ये पावसाचे प्रमाण वेगवेगळे असण्याची शक्यता आहे. विशेषतः लातूर जिल्ह्यातील अहमदपूर परिसर, मनमाड, श्री क्षेत्र शिर्डी, मालेगाव आणि बुरमपूर या भागांमध्ये पावसाचे प्रमाण अधिक राहण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. याशिवाय विदर्भातील घाटाखालील भागांमध्येही पावसाची तीव्रता जास्त असण्याची शक्यता आहे.
शेतकऱ्यांसाठी विशेष सूचना
या परिस्थितीमध्ये शेतकऱ्यांनी विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. सध्या राज्यात मोठ्या प्रमाणावर कांदा आणि मका पिकांची काढणी सुरू आहे. अवकाळी पावसामुळे या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी शक्य तितक्या लवकर पिकांची काढणी करून घ्यावी आणि काढलेल्या पिकांची योग्य ती साठवणूक करावी.
हवामान बदलाशी जुळवून घेण्याचे आव्हान
पंजाबराव डख यांनी शेतकऱ्यांना हवामान बदलाशी जुळवून घेण्यासाठी विशेष सूचना दिल्या आहेत. त्यांच्या मते, बदलत्या हवामानाशी जुळवून घेणे हे आजच्या काळातील सर्वात मोठे आव्हान आहे. शेतकऱ्यांनी आधुनिक तंत्रज्ञान आणि पारंपारिक ज्ञानाचा समन्वय साधून पिकांचे संरक्षण करणे गरजेचे आहे.
पावसानंतरचे वातावरण
8 डिसेंबरनंतर राज्यात पुन्हा एकदा थंडीचा कडाका वाढण्याची शक्यता आहे. या बदलत्या तापमानाचाही पिकांवर परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी पावसानंतरच्या काळातही पिकांच्या संरक्षणासाठी विशेष उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना:
- शक्य असल्यास तयार झालेल्या पिकांची त्वरित काढणी करावी.
- काढणी केलेल्या पिकांची सुरक्षित ठिकाणी साठवणूक करावी.
- शेतातील पाण्याचा निचरा योग्य प्रकारे होईल याची काळजी घ्यावी.
- फळबागांसाठी आधार देणाऱ्या खांबांची मजबुती तपासावी.
- पावसापासून संरक्षण करण्यासाठी प्लास्टिक आच्छादनाची व्यवस्था करावी.
- हवामान विभागाच्या दैनंदिन सूचनांकडे लक्ष ठेवावे.
दीर्घकालीन उपाययोजना
बदलत्या हवामानाचा सामना करण्यासाठी शेतकऱ्यांनी दीर्घकालीन उपाययोजनांचाही विचार करणे गरजेचे आहे. यामध्ये हवामान अनुकूल पिकांची निवड, पाणी साठवणुकीच्या सुविधा, आधुनिक सिंचन पद्धतींचा वापर आणि पीक विमा यांचा समावेश करता येईल.
शासकीय यंत्रणांची तयारी
राज्य सरकारने देखील या परिस्थितीची गांभीर्याने दखल घेतली आहे. जिल्हा प्रशासन आणि कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांना सतर्क राहण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत. आपत्कालीन परिस्थितीत तात्काळ मदत करण्यासाठी यंत्रणा सज्ज ठेवण्यात आली आहे.
अवकाळी पाऊस हा महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसमोरील एक मोठे आव्हान बनले आहे. मात्र योग्य नियोजन आणि काळजी घेतल्यास या आव्हानावर मात करणे शक्य आहे. शेतकऱ्यांनी हवामान विभागाच्या सूचनांचे काटेकोर पालन करावे आणि आपल्या पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी आवश्यक ती सर्व पावले उचलावीत.
यह भी पढ़े:
प्रचंड वेगाने राज्यात चक्रीवादळाचे आगमन! हवामान विभागाचा मोठा अंदाज Meteorological Department