Monsoon rains बंगालच्या उपसागरातील चक्रीवादळाचा प्रभाव आता महाराष्ट्रात दिसून येणार आहे. प्रसिद्ध हवामानतज्ज्ञ पंजाबराव डख यांनी राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वपूर्ण हवामान अंदाज वर्तवला आहे. त्यांच्या अंदाजानुसार, येत्या 21 डिसेंबरपासून राज्यात विविध भागांमध्ये पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. हा पाऊस सलग सहा दिवस म्हणजेच 26 डिसेंबरपर्यंत विविध भागांत फिरता राहील, असा इशारा देण्यात आला आहे.
पावसाचा प्रवास विदर्भापासून मराठवाड्यापर्यंत हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, पावसाची सुरुवात 21 डिसेंबरपासून विदर्भातील यवतमाळ, चंद्रपूर, वर्धा आणि गडचिरोली या जिल्ह्यांपासून होणार आहे. या भागांसह छत्तीसगडच्या सीमावर्ती भागातही पाऊस पडण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. 23 डिसेंबरला हा पाऊस नागपूर जिल्ह्यात स्थिरावेल, असा अंदाज आहे.
वातावरणातील महत्त्वपूर्ण बदल 24 डिसेंबरला वातावरणात मोठा बदल अपेक्षित आहे. या बदलाचा प्रभाव 25 डिसेंबरपासून राज्याच्या मराठवाडा विभागात जाणवू लागेल. यामध्ये जळगाव, संभाजीनगर, जालना, अमरावती, अकोला, वर्धा, बुलढाणा, परभणी, अहिल्यानगर, बीड, धाराशिव, लातूर आणि जत या भागांचा समावेश आहे. पावसाचा हा दौरा 26-27 डिसेंबरपर्यंत सुरू राहण्याची शक्यता आहे.
बंगालच्या उपसागरातील चक्रीवादळाचा प्रभाव या पावसामागे बंगालच्या उपसागरातील चक्रीवादळाचा प्रभाव कारणीभूत आहे. काही दिवसांपूर्वी बंगालच्या उपसागरात निर्माण झालेल्या चक्रीवादळामुळे तमिळनाडू, पुदुच्चेरी आणि कर्नाटक या राज्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात पाऊस झाला होता. त्याचा प्रभाव आता महाराष्ट्रातही जाणवणार आहे.
पुणे वेधशाळेचा अंदाज पुणे वेधशाळेनेही राज्यातील काही भागांत पावसाचा अंदाज वर्तवला आहे. त्यांच्या माहितीनुसार, 19 आणि 20 डिसेंबरला दक्षिण कोकण, दक्षिण मध्य महाराष्ट्र आणि दक्षिण मराठवाड्यात पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. वेधशाळेच्या या अंदाजाला पंजाबराव डख यांनीही दुजोरा दिला आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वपूर्ण सूचना या अवकाळी पावसामुळे शेतकऱ्यांनी विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. काढणीस तयार असलेल्या पिकांची त्वरित काढणी करावी आणि काढलेला शेतमाल सुरक्षित ठिकाणी साठवणूक करावी. तसेच फळबागा असलेल्या शेतकऱ्यांनी फळांचे नुकसान टाळण्यासाठी योग्य ती खबरदारी घ्यावी.
वातावरण बदलाचा प्रभाव हवामान बदलाचा प्रभाव आता सर्वत्र जाणवत आहे. अवकाळी पाऊस, चक्रीवादळे आणि तापमानातील चढउतार यांचे प्रमाण वाढत आहे. या बदलत्या वातावरणाचा सर्वाधिक फटका शेतकऱ्यांना बसत आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी हवामान अंदाजानुसार पिकांचे नियोजन करणे गरजेचे झाले आहे.
पर्जन्यमान वितरणातील असमतोल राज्यात यंदा पर्जन्यमानाच्या वितरणात मोठी विषमता दिसून आली आहे. काही भागांत अतिवृष्टी झाली तर काही भागांत दुष्काळसदृश परिस्थिती निर्माण झाली. आता पुन्हा येणाऱ्या या अवकाळी पावसामुळे शेतीक्षेत्रावर विपरीत परिणाम होण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.
शासकीय यंत्रणांची सज्जता पावसाच्या शक्यतेमुळे जिल्हा प्रशासन आणि आपत्ती व्यवस्थापन विभागाला सतर्क राहण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत. कोणतीही आपत्कालीन परिस्थिती उद्भवल्यास तात्काळ मदत करण्यासाठी यंत्रणा सज्ज ठेवण्यात आली आहे.
या पार्श्वभूमीवर शेतकरी, नागरिक आणि प्रशासन यांनी सतर्क राहणे आवश्यक आहे. विशेषतः रब्बी हंगामातील पिके असलेल्या शेतकऱ्यांनी विशेष दक्षता घ्यावी. तसेच नागरिकांनीही हवामान खात्याच्या सूचनांचे पालन करावे आणि अनावश्यक प्रवास टाळावा.