phase of crop insurance महाराष्ट्रातील बीड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी समोर आली आहे. २०२३ च्या खरीप हंगामात झालेल्या मोठ्या नुकसानीनंतर, शेतकऱ्यांना दिलासा देण्यासाठी सुरू करण्यात आलेल्या पीकविमा अग्रिम योजनेचा दुसरा टप्पा यशस्वीरीत्या सुरू झाला आहे. या टप्प्यात १ लाख ११ हजार शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यांमध्ये एकूण ७६ कोटी २७ लाख रुपयांचे वितरण सुरू झाले असून, यामुळे शेतकरी वर्गात मोठा आनंद पसरला आहे.
गेल्या वर्षी खरीप हंगामात बीड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले होते. या परिस्थितीचा सामना करण्यासाठी शासनाने तात्काळ पावले उचलत पीकविमा अग्रिम देण्याचा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला.
नोव्हेंबर २०२३ मध्ये या योजनेच्या पहिल्या टप्प्यात ७ लाख ७० हजार शेतकऱ्यांना २४१ कोटी रुपयांचा अग्रिम वितरित करण्यात आला होता. मात्र, काही शेतकऱ्यांची पडताळणी प्रक्रिया पूर्ण न झाल्याने त्यांना या पहिल्या टप्प्यात लाभ मिळू शकला नव्हता.
आता फेब्रुवारी महिन्यात उर्वरित शेतकऱ्यांची पडताळणी प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, दुसऱ्या टप्प्यातील वितरण सुरू करण्यात आले आहे. या टप्प्यात जिल्ह्यातील सर्व तालुक्यांमधील शेतकऱ्यांना लाभ मिळत आहे.
विशेष म्हणजे, परळी तालुक्यातील सर्वाधिक २५,१५५ शेतकऱ्यांना १६ कोटी ५७ लाख रुपयांचे वितरण करण्यात आले आहे. त्यानंतर माजलगाव तालुक्यातील १९,०२७ शेतकऱ्यांना १४ कोटी १३ लाख रुपये आणि केज तालुक्यातील १९,१२५ शेतकऱ्यांना १३ कोटी ७ लाख रुपयांचे वाटप करण्यात आले आहे.
अंबाजोगाई तालुक्यात १२,३९१ शेतकऱ्यांना १२ कोटी २६ लाख रुपये, पाटोदा तालुक्यात ८,८७७ शेतकऱ्यांना ६ कोटी ९० लाख रुपये, तर बीड तालुक्यात ७,१७१ शेतकऱ्यांना ५ कोटी २२ लाख रुपयांचे वितरण करण्यात आले आहे.
गेवराई तालुक्यातील ५,४४६ शेतकऱ्यांना ३ कोटी ४४ लाख रुपये, धारूर तालुक्यातील ३,५४१ शेतकऱ्यांना ३ कोटी ८६ लाख रुपये, आणि शिरूर तालुक्यातील २,९३२ शेतकऱ्यांना ६२ कोटी ८५ लाख रुपयांचे वितरण करण्यात आले आहे. आष्टी तालुक्यातील २,५३५ शेतकऱ्यांना १ कोटी ४९ लाख रुपये आणि वडवणी तालुक्यातील ५,४०१ शेतकऱ्यांना १ कोटी ४७ लाख रुपयांचे वाटप करण्यात आले आहे.
या मदतीचे महत्त्व अनन्यसाधारण आहे. गेल्या वर्षीच्या नुकसानीमुळे अनेक शेतकरी कुटुंबे आर्थिक संकटात सापडली होती. या पीकविमा अग्रिमामुळे त्यांना पुढील हंगामाची तयारी करण्यास मोठी मदत होणार आहे.
शेतीसाठी आवश्यक असणारी खते, बियाणे, कीटकनाशके यांची खरेदी करणे, तसेच इतर आवश्यक खर्च भागवणे त्यांना शक्य होणार आहे. एका स्थानिक शेतकऱ्याने या मदतीबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करताना सांगितले की, “गेल्या वर्षी आम्हाला मोठे नुकसान सहन करावे लागले, परंतु या पीकविमा अग्रिमामुळे आम्हाला पुन्हा उभे राहण्याची संधी मिळाली आहे. आता आम्ही पुढील हंगामाच्या तयारीला लागू शकतो.”
स्थानिक प्रशासनाने या वितरण प्रक्रियेत महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. त्यांनी सर्व पात्र शेतकऱ्यांची यादी तयार करणे, त्यांच्या बँक खात्यांची माहिती अद्ययावत करणे आणि निधी वितरणाची प्रक्रिया सुरळीत पार पाडणे या कामांमध्ये विशेष लक्ष दिले आहे. शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यांवर रक्कम जमा झाल्याचे मेसेज येऊ लागले असून, यामुळे त्यांच्यात समाधानाचे वातावरण निर्माण झाले आहे.
या मदतीसोबतच काही महत्त्वाची आव्हानेही समोर आहेत. शेतकऱ्यांना या निधीचा योग्य वापर करण्याबाबत मार्गदर्शन करणे, भविष्यातील नैसर्गिक आपत्तींपासून बचाव करण्यासाठी योग्य नियोजन करणे, आणि शाश्वत शेती पद्धतींचा अवलंब करण्यास प्रोत्साहन देणे ही महत्त्वाची कामे आहेत. यासाठी कृषी विभागाने विशेष मोहीम राबवण्याची गरज आहे.
एकंदरीत, बीड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी हा पीकविमा अग्रिम एक मोठा दिलासा ठरला आहे. १ लाख ११ हजार शेतकऱ्यांना मिळणारे ७६ कोटी २७ लाख रुपये हे केवळ आर्थिक मदत नाही, तर त्यांच्या आत्मविश्वासाला मिळालेले बळ आहे.
या मदतीमुळे शेतकरी पुन्हा उभे राहू शकतील आणि पुढील हंगामासाठी सज्ज होऊ शकतील. शासन आणि प्रशासनाच्या या पाठिंब्यामुळे ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे.