Post Office scheme! आजच्या अस्थिर आर्थिक वातावरणात, सुरक्षित आणि नियमित उत्पन्नाची गरज प्रत्येक कुटुंबाला असते. या गरजेला पूर्ण करण्यासाठी भारतीय पोस्ट ऑफिसने एक आकर्षक मासिक बचत योजना सुरू केली आहे, जी विशेषतः पती-पत्नींसाठी फायदेशीर ठरू शकते. या योजनेच्या माध्यमातून दरमहा २७,००० रुपयांपर्यंत नियमित उत्पन्न मिळवणे शक्य आहे. या लेखात आपण या योजनेची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
योजनेची मूलभूत वैशिष्ट्ये
पोस्ट ऑफिस मासिक बचत योजना ही केंद्र सरकारच्या हमीसह येणारी एक सुरक्षित गुंतवणूक योजना आहे. या योजनेचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे ती एकट्या व्यक्तीसोबतच पती-पत्नींना संयुक्त खाते उघडण्याची सुविधा देते. एप्रिल २०२३ पासून या योजनेत महत्त्वपूर्ण बदल करण्यात आले असून, त्यामुळे ती अधिक आकर्षक बनली आहे.
व्याजदर आणि गुंतवणूक मर्यादा
जुलै २०२३ पासून या योजनेवर वार्षिक ७.४% व्याजदर मिळतो, जो बँकांच्या सध्याच्या व्याजदरांच्या तुलनेत बराच जास्त आहे. गुंतवणुकीच्या मर्यादेबाबत बोलायचे झाल्यास:
- एकल खातेधारकांसाठी: कमाल ९ लाख रुपयांपर्यंत
- संयुक्त खातेधारकांसाठी: कमाल १५ लाख रुपयांपर्यंत
- किमान गुंतवणूक: १,००० रुपये
योजनेचा कालावधी आणि परिपक्वता नियम
या योजनेचा मूळ कालावधी ५ वर्षांचा असतो. मात्र गुंतवणूकदारांना लवचिकता देण्यासाठी काही महत्त्वाचे नियम ठेवले आहेत:
१. एक वर्षानंतर आपली गुंतवणूक काढता येते, परंतु त्यासाठी २% शुल्क द्यावे लागते. २. तीन वर्षांनंतर काढल्यास १% शुल्क आकारले जाते. ३. पाच वर्षांनंतर संपूर्ण रक्कम शुल्कमुक्त काढता येते. ४. मुदतपूर्तीनंतर खातेधारक आपली मूळ रक्कम काढू शकतात किंवा पुढील पाच वर्षांसाठी गुंतवणूक वाढवू शकतात.
मासिक उत्पन्नाचे आकर्षक उदाहरण
या योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या मासिक उत्पन्नाची काही उदाहरणे पाहूया:
१. ५ लाख रुपयांची गुंतवणूक: दरमहा ३,०८४ रुपये २. ९ लाख रुपयांची गुंतवणूक: दरमहा ५,५५० रुपये ३. १५ लाख रुपयांची संयुक्त गुंतवणूक: दरमहा २७,००० रुपये
योजनेचे प्रमुख फायदे
१. सरकारी हमी: केंद्र सरकारच्या हमीमुळे गुंतवणूक १००% सुरक्षित २. नियमित उत्पन्न: दरमहा निश्चित रक्कम मिळत असल्याने आर्थिक नियोजन सोपे ३. आकर्षक व्याजदर: बँक ठेवींच्या तुलनेत जास्त व्याजदर ४. कर फायदे: कर नियोजनासाठी उपयुक्त ५. लवचिक कालावधी: ५ वर्षांनंतर मुदतवाढीची सुविधा ६. सोपी प्रक्रिया: खाते उघडणे आणि व्यवहार करणे सुलभ
खाते उघडण्याची प्रक्रिया
१. जवळच्या पोस्ट ऑफिसला भेट द्या २. खाते उघडण्याचा अर्ज भरा ३. आवश्यक कागदपत्रे सादर करा:
- ओळखपत्र पुरावा
- पत्त्याचा पुरावा
- फोटो
- पॅन कार्ड ४. प्रारंभिक रक्कम भरा
विशेष टीप
पती-पत्नींसाठी ही योजना विशेष फायदेशीर आहे कारण:
- संयुक्त खात्यामुळे जास्त गुंतवणूक करता येते
- दोघांचीही आर्थिक सुरक्षा होते
- नियोजनबद्ध बचतीची सवय लागते
- निवृत्तीनंतरच्या काळासाठी आर्थिक तरतूद होते
पोस्ट ऑफिस मासिक बचत योजना ही पती-पत्नींसाठी एक उत्तम गुंतवणूक पर्याय आहे. सरकारी हमी, आकर्षक व्याजदर आणि नियमित उत्पन्न या तिन्ही गोष्टी या योजनेत एकत्र मिळतात. विशेषतः निवृत्तीचे नियोजन करणाऱ्या किंवा नियमित उत्पन्नाची गरज असणाऱ्या पती-पत्नींसाठी ही योजना अत्यंत उपयुक्त ठरू शकते. मात्र गुंतवणूक करण्यापूर्वी स्वतःच्या आर्थिक गरजा, उद्दिष्टे आणि जोखीम-सहनशक्ती याचा विचार करणे महत्त्वाचे आहे.
