cyclone on Maharashtra दिवाळीचा सण संपला असला तरी महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांच्या चिंता मात्र कमी होण्याऐवजी वाढत चालल्या आहेत. कारण स्पष्ट आहे – अवकाळी पावसाचे संकट. या वर्षी दिवाळीच्या काळातही राज्याच्या विविध भागांमध्ये पावसाने दणका दिला, आणि आता दिवाळी संपल्यानंतरही ही परिस्थिती कायम आहे. हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, पुढील काही दिवसांतही राज्यात पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
महाराष्ट्रात सध्या विचित्र हवामान परिस्थिती निर्माण झाली आहे. एका बाजूला कमाल आणि किमान तापमानात सातत्याने चढ-उतार होत असून, अपेक्षित थंडीची लहर अद्याप जाणवत नाही. दुसरीकडे, अवकाळी पावसासाठी अनुकूल वातावरण तयार होत आहे. या विरोधाभासी परिस्थितीमुळे शेतकरी वर्ग हवालदिल झाला आहे.
दिवाळीतील पावसाचा तडाखा
यंदाच्या दिवाळीत पावसाने विशेष उपस्थिती दर्शवली. वसुबारस पासूनच राज्यात पावसाची सुरुवात झाली, जी भाऊबीजेपर्यंत कायम राहिली. काही जिल्ह्यांमध्ये तर ढगफुटीसारखा पाऊस झाला, ज्यामुळे सणाची मजा किरकिरी झाली. शेतकऱ्यांच्या पिकांचेही मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले.
प्रभावित क्षेत्रे आणि हवामान अंदाज
कोकण विभाग
- दक्षिण कोकणातील रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग जिल्ह्यांसाठी हवामान विभागाने यलो अलर्ट जारी केला आहे
- या भागात हलका ते मध्यम स्वरूपाचा वादळी पाऊस पडण्याची शक्यता
- विजांच्या कडकडाटासह पावसाची शक्यता
मध्य महाराष्ट्र
- पुणे, नाशिक आणि अहिल्यानगर जिल्ह्यांत मेघगर्जनेसह पाऊस
- हलका ते मध्यम स्वरूपाचा पाऊस अपेक्षित
मराठवाडा
- छत्रपती संभाजीनगर आणि नांदेड जिल्ह्यात पावसाची शक्यता
- स्थानिक शेतकऱ्यांना विशेष सतर्कतेचे आवाहन
शेतकऱ्यांवरील परिणाम
अवकाळी पावसाचा सर्वात मोठा फटका शेतकऱ्यांना बसत आहे. दिवाळीच्या आधी आणि दरम्यान झालेल्या पावसामुळे अनेक पिके धोक्यात आली आहेत. विशेषतः:
- कापूस पिकावर विपरीत परिणाम
- सोयाबीन शेतीचे नुकसान
- फळबागांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान
- भाजीपाला पिकांची हानी
आवश्यक उपाययोजना
या परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी खालील काळजी घेणे गरजेचे आहे:
- पिकांचे नियमित निरीक्षण
- पावसाच्या पाण्याचा निचरा करण्याची व्यवस्था
- रोगप्रतिबंधक फवारणी
- पिकांचे विमा उतरवणे
- हवामान अंदाजानुसार शेती कामांचे नियोजन
सरकारी पातळीवरील प्रयत्न
राज्य सरकारने या परिस्थितीची गंभीर दखल घेतली असून, विविध उपाययोजना आखल्या आहेत:
- पंचनामे करण्याचे आदेश
- तातडीची मदत जाहीर करण्याची तयारी
- शेतकऱ्यांना विमा भरपाईची सुविधा
- कृषी विभागाच्या माध्यमातून मार्गदर्शन
हवामान बदलाच्या प्रभावामुळे अशा प्रकारच्या अवकाळी पावसाच्या घटना वाढत जाण्याची शक्यता तज्ज्ञ वर्तवत आहेत. यामुळे:
- पारंपरिक शेती पद्धतींमध्ये बदल करणे गरजेचे
- हवामान अनुकूल पिके घेण्याकडे कल वाढवणे आवश्यक
- आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर वाढवणे महत्त्वाचे
- शेती विम्याची व्याप्ती वाढवणे गरजेचे
महाराष्ट्रातील सद्यःस्थितीत अवकाळी पावसाचे संकट गंभीर स्वरूप धारण करत आहे. हवामान विभागाने दिलेल्या इशाऱ्यांकडे गांभीर्याने लक्ष देणे आवश्यक आहे. शेतकऱ्यांनी योग्य ती खबरदारी घेऊन, आपल्या पिकांचे रक्षण करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करणे गरजेचे आहे.
यह भी पढ़े:
प्रचंड वेगाने राज्यात चक्रीवादळाचे आगमन! हवामान विभागाचा मोठा अंदाज Meteorological Department