Punjabrao Dakh Diwali महाराष्ट्र राज्यात नोव्हेंबर महिन्याच्या सुरुवातीला हवामानात मोठे बदल होण्याची चिन्हे दिसत आहेत. प्रसिद्ध हवामान तज्ज्ञ पंजाबराव डख यांनी केलेल्या अंदाजानुसार, राज्याच्या विविध भागांत पावसाची शक्यता वर्तवली आहे. विशेषतः द्राक्ष उत्पादक भागांसाठी हा काळ महत्त्वाचा ठरणार आहे.
पश्चिम महाराष्ट्रातील सातारा, सांगली, सोलापूर आणि पंढरपूर या भागांत १ ते ३ नोव्हेंबर दरम्यान पावसाचे वातावरण राहणार आहे. या भागातील द्राक्ष बागायतदारांसाठी ही चिंतेची बाब ठरू शकते. द्राक्ष हे नाजूक पीक असल्याने पावसाच्या काळात विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. बागायतदारांनी आपल्या द्राक्ष बागांचे संरक्षण करण्यासाठी योग्य ती खबरदारी घ्यावी.
मराठवाड्यातील परिस्थिती वेगळी असून, नांदेड, लातूर, परभणी, बीड आणि धाराशिव या जिल्ह्यांमध्ये ढगाळ वातावरण राहण्याची शक्यता आहे. या भागात तुरळक ठिकाणी हलका पाऊस पडू शकतो. विशेषतः विजांच्या कडकडाटासह पाऊस येण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. शेतकऱ्यांनी या काळात आपल्या पिकांची योग्य ती काळजी घ्यावी.
सातारा, सांगली, सोलापूर आणि कोल्हापूर जिल्ह्यांमध्ये मात्र जास्त काळजी घेण्याची गरज आहे. या भागात ३ नोव्हेंबरपर्यंत जोरदार पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकांचे नुकसान टाळण्यासाठी आवश्यक ती सर्व उपाययोजना करावी. जमिनीचा निचरा योग्य असल्याची खात्री करावी आणि पिकांना आधार देणारी काठी किंवा तारांचा वापर करावा.
या हवामान बदलात एक चांगली बाब म्हणजे कांदा रोप लागवड आणि हरभरा पेरणीसाठी हे वातावरण अनुकूल ठरणार आहे. सध्याचे ढगाळ वातावरण आणि पावसाची शक्यता यामुळे जमिनीत पुरेसा ओलावा राहील. कांदा रोप लागवडीसाठी ही परिस्थिती फायदेशीर ठरू शकते. त्याचप्रमाणे हरभरा पेरणीसाठीही हे वातावरण योग्य आहे. शेतकऱ्यांनी या संधीचा लाभ घ्यावा.
पुढील काळात म्हणजेच ५ नोव्हेंबरपासून राज्यात थंडीचे आगमन होणार असल्याचे हवामान तज्ज्ञांनी सांगितले आहे. या काळात धुक्याचे वातावरण तयार होईल. थंडी आणि धुक्यामुळे विविध पिकांवर परिणाम होऊ शकतो.
त्यामुळे शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकांचे व्यवस्थापन काळजीपूर्वक करावे. रात्रीच्या वेळी तापमानात घट होण्याची शक्यता असल्याने, नाजूक पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी योग्य ती उपाययोजना करावी.
५ नोव्हेंबरनंतर पश्चिम महाराष्ट्रात कोरडे हवामान राहण्याची शक्यता आहे. सातारा, सांगली, सोलापूर आणि कोल्हापूर जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांनी या बदलाची नोंद घ्यावी. कोरड्या हवामानात पिकांना पाण्याची गरज भासू शकते. त्यामुळे सिंचनाचे नियोजन आधीपासूनच करावे.
या सर्व हवामान बदलांचा विचार करता, शेतकऱ्यांनी पुढील काळात घ्यावयाच्या काळजी:
१. द्राक्ष बागायतदारांनी पावसापासून बचाव करण्यासाठी योग्य ती खबरदारी घ्यावी. २. जमिनीचा निचरा व्यवस्थित राहील याची काळजी घ्यावी. ३. कांदा रोप लागवड आणि हरभरा पेरणीसाठी सध्याचे वातावरण योग्य असल्याने, या संधीचा लाभ घ्यावा.
४. थंडी आणि धुक्याच्या काळात पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी आवश्यक उपाययोजना कराव्यात. ५. कोरड्या हवामानासाठी सिंचनाचे नियोजन आधीपासून करावे. ६. विजांच्या कडकडाटासह पाऊस येण्याची शक्यता असलेल्या भागात विशेष दक्षता घ्यावी. ७. नाजूक पिकांसाठी संरक्षक आवरणे किंवा शेडनेटचा वापर करावा.
हवामान बदल हे शेतीसाठी एक मोठे आव्हान ठरत आहे. मात्र योग्य नियोजन आणि काळजीपूर्वक व्यवस्थापन केल्यास या आव्हानांना यशस्वीपणे तोंड देता येते. शेतकऱ्यांनी हवामान अंदाजाकडे लक्ष ठेवून त्यानुसार आपल्या शेती व्यवसायाचे नियोजन करावे.
यह भी पढ़े:
7 कोटी शेतकऱ्यांना मिळणार 1900 कोटी रुपयांचे अनुदान घोषणा होताच खात्यात पैसे जमा farmers subsidy
पावसाळी हंगामात आणि थंडीच्या काळात विशेष दक्षता घेणे आवश्यक आहे. या काळात शेतकऱ्यांनी एकमेकांशी संपर्कात राहून माहितीची देवाणघेवाण करावी. कृषी विभागाच्या सूचनांचे पालन करावे आणि आवश्यक त्या ठिकाणी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.